سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»  برخی منابع مطالعاتی که در بردارنده مضامینی درخصوص ماه مبارک رمضان  است را منتشر می کند .

*  رمضان در تاریخ (حوادث تاریخی)

نویسنده این کتاب آیت الله العظمی  لطف الله صافی گلپایگانی است که توسط دفتر ایشان در ۲۶۱ صفحه منتشر شده است.

مروری بر حوادث تاریخی واقع شده در ماه مبارك رمضان است. در این اثر، با رویكردی تاریخی، برخی وقایع تاریخ اسلام كه در ماه مبارك رمضان اتفاق افتاده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

این مرجع تقلید به شرح و بررسی اجمالی وقایعی چون: بیعت مردم با ولایتعهدی امام رضا-علیه السلام- و حكمت های آن، وفات ابوطالب و بیان فضایل ایشان، وفات خدیجه كبری-سلام الله علیها- همسر گرامی رسول خدا-صلی الله علیه و آله- و بیان گوشه هایی از شخصیت ایشان، ایجاد عقد اخوت میان مسلمانان توسط پیامبر اكرم-صلی الله علیه و آله-، ولادت امام حسن مجتبی-علیه السلام- و بررسی زوایای مختلف صلح آن امام با معاویه، ولادت امام جواد-علیه السلام- و بیان فضایل ایشان، وقوع جنگ بدر و درس های تاریخی مربوط به آن، فتح مكه و حوادث دیگر مرتبط با آن، شهادت امام علی-علیه السلام- و بیان گوشه هایی از سیره حكومتی ایشان و نیز نقد عملكرد خلفا پرداخته است

.

*  ماه مبارک رمضان، مکتب عالی تربیت و اخلاق

کتاب فوق نیز به قلم حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی به رشته تحریر درآمده و توسط دفتر ایشان منتشر شده ، پیرامون آثار این ماه عظیم سخن می گوید.

این کتاب آکنده از نکات جالب و جذاب تفسیری، حدیثی، تربیتی و اخلاقی است و خواننده، مطالب نافع و سودمندی را درباره ماه مبارک رمضان و آثار این ماه به دست می آورد.

این کتاب، راهنمای خوبی برای همه خوانندگان و افرادی است که خواهان منبعی مفید درباره اخلاق اسلامی و ارتقای سطح معرفت و آگاهی خود در این زمینه هستند.

قلم کتاب، روان و مطالب آن دارای چینش منطقی و دقت علمی خوبی است و مستندات به خوبی با ذکر آدرس ذکر شده اند و کثرت استفاده از آیات و روایات و حکایات اسلامی از ویژگی های برجستة این اثر است.

اثر مزبور مشتمل بر شانزده باب است که عبارتند از: درباره باب اول: فضیلت ماه مبارک رمضان در خطبه رسول خدا صلی الله علیه وآله، باب دوم درباره روزه، ندای الهی است که شرحی بر آیة 183 سوره بقره است. باب سوم درباره ماه رمضان، ماه نزول قرآن است که در آن مطالب متنوعی درباره قرآن آمده است... و سرانجام باب شانزدهم درباره عید سعید فطر است.

 

*  ماه خدا؛پژوهشی جامع درباره ماه مبارك رمضان از نگاه قرآن و حدیث

نویسنده این کتاب آیت الله محمد محمدی ری شهری است که به کوشش: رسول افقی تهیه شده جواد محدثی آن را ترجمه و  محمدهادی خالقی ویراستاری نموده است. کتاب ماه خدا توسط انتشارات  دارالحديث در دو جلد چاپ شده است.

این کتاب همچنین، به زبان عربی با عنوان مراقبات شهر رمضان به اهتمام جواد علی کسار ترجمه شده و توسط مؤسسه دارالحدیث منتشر گردیده است.

کتاب ماه خدا پژوهشی جامع در اذكار، آداب و دعاهای ماه مبارك رمضان است كه با استفاده از آیات قرآن، روایات فریقین و كتاب های دعا به بررسی این موضوع پرداخته است.

این کتاب در پنج بخش تدوین شده که عبارتند از: از فضایل ماه خدا، آمادگی برای میهمانی خدا، آداب میهمانی خدا، شب قدر، آداب بیرون آمدن از میهمانی خدا.

در بخشی از پیش گفتار این کتاب آمده است: خداوند سبحان، در این ماه، میهمانی ویژه ای را برای تربیت روح، به گونه ای ترتیب داده که می تواند در حیات معنوی انسان تحوّلی پدید آورد و او را به سعادت ابدی برساند. نکته مهم در این مسیر، آن است که انسانی که می خواهد به دنیای این ضیافت گسترده وارد شود، بداند به کجا می رود، معنای میهمانی الهی چیست و چگونه باید وارد آن شود.

 

*  برنامه ارتباط با خدا در ماه ر مبارک رمضان

نویسنده کتاب ملا محمدمحسن فیض کاشانی است کتاب مذکور توسط انتشارات محمدی، در ۲۴۴ صفحه منتشر گردیده است.

کتاب یاد شده ابتدا به احکام روزه می پردازد و با اشاره به شروط، واجبات، مکروهات و اسرار روزه و همچنین شروط باطنی آن، به مباحثی چون ادعیه ماه مبارک رمضان، شامل: دعای بعد از نماز، دعای شب های ماه مبارک رمضان، دعای افتتاح از ولی عصر، دعاهای منسوب به امام محمد باقر-علیه السلام-، دعای شب قدر، دعاهای شب های احیا و نماز عید فطر پرداخته است

 

*  ضیافت آسمانی: بررسی ابعاد تربیتی و عرفانی ماه مبارك رمضان

نویسنده کتاب ضیافت آسمانی علی رضا نریمانی است که انتشارات ابتكار دانش، کتاب فوق را در۱۹۲ صفحه  چاپ کرده است.

 کتاب حاضردرباره شناخت اهمیت و منزلت ماه رمضان و آثار و نتایج عبادی و تربیتی این ماه است. نویسنده، نخست واژه رمضان را از لحاظ لغوی، قرآنی و حدیثی بررسی کرده، سپس احكام عبادی و شرعی ماه رمضان را برشمرده، مبطلات روزه، مراتب روزه و شرایط آن، اقسام روزه، كفاره روزه، روزه مسافر و زكات فطره را شرح داده است.

 در ادامه راجع به آثار و فواید تربیتی و عرفانی این ماه، به تفصیل سخن گفته كه تقوا و پرهیزكاری، صبر، مهمان نوازی، استغفار و توبه، بهداشت جسم و روح، اكرام نیازمندان و تعدیل غرایز، از مهم ترین دستاوردهای آن به شمار می رود. در پایان، به وجوه و جنبه های اجتماعی و عبادی ماه رمضان اشاره می كند.

*  رمضان دریچه رویت: سیر الی الله در سایه ی جوع، صوم و ماه رمضان/ اصغر طاهرزاده / لب المیزان

کتاب  رمضان دریچه رؤیت،  با رویکرد سیر الی الله در سایه‌ی جوع، صوم و ماه رمضان، حاصل سلسله‌ مباحث استاد طاهرزاده جهت آمادگی روح انسان در راستای اُنس قلب با انوار الهی است. این کتاب در صدد است ما را متذکر راه‌هایی نماید که می‌توانیم از حاکمیت نفس امّاره رها شویم.

ابتدا به نحوه‌ی وجود انسان در عالم می‌پردازد که آیا انسان در ذات خود چنین استعدادی را دارد که بتواند با حقایق عالَم اَعلا ارتباط پیدا کند، اگر می‌تواند چگونه باید عمل کند تا آن ارتباط برقرار شود؟ روشن می‌کند با توجه به جایگاه و وسعت نفس ناطقه‌ی انسان، انسان موجودی است بالاتر از بدن مادی و مقصد تمام دستورات دین و تکلیف‌های الهی بر این اساس است که انسان در صحنه‌ی عمل از خودِ برتر و جنبه‌ی معنوی و روحانی خود غافل نشود وگرنه قالب زندگی می‌ماند و قلب آن می‌رود و بر این مبنا جایگاه «جوع» و «صوم» را مشخص می‌نماید. هنر این نوشتار آن است که ابتدا بین «جوع» و «صوم» و «ماه رمضان» تفکیک قائل شده تا خواننده بتواند از هرکدام بهره‌ی لازم را نصیب خود بنماید.

کتاب متذکر این نکته است که حقایق، پدیده‌های نوری عالم هستند که به جهت نحوه‌ی وجودیِ برتری که دارند همواره در تجلی‌اند و لذا اگر انسان بتواند حجاب‌های بین خود و آن‌ها را کنار بزند جان او تحت تأثیر تجلیات نور آن حقایق قرار می‌گیرد و از کمالات مخصوصی که هر حقیقتی با خود دارد بهره‌مند می‌شود. سپس به این نکته می‌پردازد که روزه‌داری از موضوعاتی است که اگر در زندگی انسان‌ها جای خود را باز کند موجب می‌شود تا آنچه عقل فهمید، دل احساس کند.

از جمله نکات مهمی که کتاب با خواننده‌ی خود در میان می‌گذارد این نکته است که وقتی در زندگیِ انسان رجوعِ به «جوع» شروع شد و برکات آن معلوم گشت، انسان به دنبال زیباترین و کامل‌ترین شکلِ جوع خواهد بود و لذا از خود می‌پرسد مرز جواب به میل‌هایش کجاست و چگونه باید بر میل‌ها حاکم شود و در این مسیر متوجه «صوم» می‌شود که شکل مدیریت‌شده‌ی جوع در ذیل شریعت الهی است و وقتی خواست در پرتو صوم به بالاترین منازل معنویت برسد به «ماه رمضان» دل می‌بندند که حضرت‌سجادu مشخصه‌ی آن ماه را داشتن محرّمات فراوان می‌دانند و می‌فرمایند: «جَعَل لَهُ مِنَ الْحُرُماتِ الْمَوْفُورَةِ و الْفَضائِلِ الْمَشْهُورَةِ» خداوند برای آن ماه محرّمات فراوان و فضایل مورد توجهی قرار داد و بر این مبنا مشتاقانِ صعود به عالم اعلا احترام خاصی برای ماه رمضان قائل‌اند.

 

*   برخی کتب درباره ماه مبارک رمضان در نیز در ذیل معرفی می شود :

 

• اهمیت روزه از نظر علم روز

نویسنده: دکتر احمد صبور اردوبادی. تهران: انتشارات هدی،  ۲۶۴ صفحه.

• سلسله سخنراني هاي استاد رفيعي: عظمت ماه مبارك رمضان، قرآن و درمان بيماري هاي روحي و رواني

تدوين: سيد علي اكبر حسيني نيشابوري. قم: دار المبلغین،  ۳۴۴ صفحه.

•  صفاي رمضان با نگاهي بر نهج البلاغه: ديدگاه هاي استاد غلامحسين ابراهيمي ديناني

تدوين: اسماعيل منصوري لاريجاني، به اهتمام: ابوالفضل تاجيك. صدای و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۰ صفحه.

•  نقش روزه در درمان بیماری ها

نویسنده: دکتر اتوبو خنگر، مترجم: علی اکبر مهدی پور.تهران: انتشارات کعبه، ۱۱۲ صفحه.

•  نیایش در رمضان

نویسنده: علی حجتی كرمانی؛ كتاب آوند دانش،  ۳۸۸ صفحه.

• ماه رمضان، اوج عروج انسان

نویسنده: محمدجواد حجتی كرمانی.انتشارات اطلاعات، ۴۰۷ صفحه.

•  انوار هدایت: شرح دعای رجبیه، مناجات شعبانیه، دعای سحر و دعاهای روزهای ماه مبارك رمضان

نویسنده: حسن علی نجابت شیرازی.تهيه و تنظيم: حوزه علمیه شهید محمدحسین نجابت، ۲۳۲ صفحه.

• ماه های خودسازی: رجب، شعبان و رمضان

نویسنده: علی بن حسین ابن بابویه، مترجم: حسن نجف لو.مهر اميرالمؤمنين(ع)،  ۱۲۷ صفحه.

•  سرّی از عشق: شرح دعاهای روزهای ماه مبارك رمضان

نویسنده: محمدعلی نجفی یزدی.تهران: شمس الشموس،  ۶۵۰ صفحه.

• روزه، درمان بیماری های روح و جسم

نویسنده: حسين موسوي راد لاهيجي ، دفتر انتشارات اسلامي،  ۲۷۸ صفحه.

• روزه از دیدگاه قرآن و عترت

نویسنده: سید جعفر میرعظیمی.قم: انتشارات رسالت، ۲۲۰ صفحه.

• موسیقی رمضان در ایران

به اهتمام: هوشنگ جاويد، ويراستاران: سيد عليرضا ميرعلي نقي و بهمن سميعي. انتشارات سوره مهر،  ۳۰۸ صفحه.

• روزه از دیدگاه عارفان (ترجمه المراقبات)

نویسنده: میرزا جواد ملکی تبریزی، مترجم: مؤسسه تحقیقات اسلامی فقاهت. غیاث، ۱۳۷۲، ۱۴۸ صفحه.

• درسنامه ماه رمضان، مراقبات و مناسبات ماه رمضان

نویسنده: مجید جعفرپور. قم: بیت الأحزان، چاپ اوّل،  ۶۷۶ صفحه.

• ماه رمضان، فصل شكوفایی انسان در پرتو قرآن

نویسنده: سید محمد ضیاء آبادی. تهران: بنياد خيريه الزهرا-سلام الله علیها-، ۱۰۴ صفحه.

• مختصري در آداب روزه (متن ترجمه از محجة البيضاء)

نویسنده: محمد فيض كاشاني (ملامحسن فیض کاشانی)، مترجم: عادل نادرعلي. ناشر: عادل نادرعلي،  ۸۴ صفحه.