به گزارش خبرگزاری «حوزه»، ماه مبارک رمضان سال 89 ، سریال "ملکوت" به کارگردانی محمد رضا آهنج از شبکه دوم سیما پخش شد که متاسفانه در زمره یکی از ضعیف ترین سریال های رمضانی سیما تاکنون محسوب می شود.
در این سریال هرچند که شاهد ایفای نقش بازیگران مطرحی چون محمدرضا شریفی‌نیا، کوروش تهامی، پروانه معصومی، ایرج نوذری، رضا رویگری، فریبا متخصص، نیما شاهرخ‌شاهی، علی دهکردی و کمند امیرسلیمانی هستیم اما بازی های تکراری و بدون نوآوری چندان قابل توجهی به همراه استفاده از جلوه های ویژه ضعیف و گاه نابجا باعث شده که "ملکوت" چندان اثر تماشایی و به یادماندنی لقب نگیرد ، هر چند که این سال ها به جهت تعدد شبکه های تلویزیونی از یک سو و خالی بودن دست تلویزیون از سریال های ایرانی ، چندین بار از رسانه ملی بازپخش شده است.
"ملکوت" روایتگر ماجرای زندگي فرد پولداري به نام حاج فتاح با ایفای نقش محمدرضا شريفي‌نيا) را روايت مي‌كرد كه در ابتداي ماه رمضان بر اثر بروز سانحه‌اي به كما مي‌رود. در پي اين اتفاق، بستگانش در تلاش برمي‌آيند تا او را به زندگي برگردانند. در زماني كه حاج فتاح به كما رفته، فرشته‌اي به نام مأمور (با بازي كوروش تهامي) وارد داستان مي‌شود و به كمك حاج فتاح مي‌آيد تا او بتواند گذشته خود را اصلاح كند.
از جمله ایرادات جدی به این سریال این است که شخصیت فرشته الهی با بازی کوروش تهامی چه به لحاظ ظاهری و تیپ و قیافه و چه از حیث ماهیتی مناسب درنیامده به طوری که از حیث ظاهری ، شبیه فیلم های هالیوودی است و گویا فیلمساز الهام گرفته از این فیلم ها ، شخصیت مهم سریال خود را گریم و آماده ایفای نقش نموده است.
از سویی در دل داستان به این سوال مهم و کلیدی پاسخ داده نمی شود که این فرشته از کجا آمده بود و به لحاظ اختیاراتی که دارد، جزو کدام دسته از ملائک به شمار می رود؛ آیا از دسته ملائک مقرب است یا خیر؟!
در همان بخش نخست سریال مشخص می شود که حاج فتاح از دنیا نرفته بلکه روح او در جایی میان برزخ و دنیا سرگردان است و در این بین باید به سوال مخاطب پاسخ داده شود که به هر حال این فضای کنونی که روح شخصیت اصلی داستان در آن سرگردان است، کجاست و چه ویژگی هایی دارد.
توجه به این مساله از آن رو ضروری است که می دانیم بر اساس آموزه های دینی، برزخ، حد واسط میان دنیا و آخرت است و لذا مادامی که روح به طور کامل از بدن جدا نشده باشد وارد دنیای برزخ نمی گردد.
از سوی دیگر این فضا نمی تواند دنیای مادی باشد به این خاطر که این دنیا، دار تکلیف است و اختیار انسان تا قبل از مرگ از او سلب نمی شود.
همچنین نباید از نظر داشت که باز هم بر اساس آموزه های دینی ما ، شهود ملائکه در این دنیا برای انسان عادی امکان پذیر نیست .
بافت روایی فیلم و شخصیت فرشته سریال، گویا می خواهد بگوید که فرشته حسابرس در سرای برزخ و قیامت است که در متون دینی و روایی از این فرشته های الهی به "حاسبان" روز قیامت یاد شده است و لذا در سریال ملکوت هویت فرشته مشخص نیست و این مساله بر ابهام ها بیشتر می افزاید، ضمن آن که در بخش های از سریال ، نوع رفتار و گفتار او و شخصیت اصلی داستان بیشتر آدمی را به یاد سریال های کمیک می اندازد تا یک اثر جدی مربوط به احوالات انسانی که در کما و یا مرگ مغزی است.
نکته حایز اهمیت دیگر درباره سریال ملکوت این که به اذعان کارشناسان دیگر در هیچ یک از آیات و روایات، اساساً وادی برزخ که گویا کارگردان و نویسنده سریال خواسته اند آن را به تصویر بکشند، این گونه تصویر نشده به ویژه با عنایت به این حقیقت که به هر حال عالم برزخ یک امر تکوینی و قطعی است که نه می شود آن را طور دیگری متصور شد و نه این که می توان ورود به آن را شرطی توصیف نمود.
چه نسبت به حاج فتاح و چه شخصیت فرشته و البته دیگر بازیگران سریال، از حیث شخصیت پردازی در روند بیان قصه ضعف های جدی وجود دارد که همین نقاط ضعف باعث شده کلیت سریال آسیب جدی ببیند.
به نظر می رسد که صرف توجه به سوژه و موضوع ماورایی نمی تواند باعث موفقیت یک اثر در مدیوم تلویزیون شود، خاصه آن که بخواهد در شب های ماه مبارک رمضان مورد توجه مخاطب میلیونی واقع شود.
برای رفع این نقصیه به خصوص در بحث نگارش سناریو، می بایست نسبت به مشورت گرفتن های علمی و محتوایی از کارشناسان دینی و اساتید خبره حوزوی اهتمام ویژه ای داشت چرا که ارتباط تنگاتنگ و قوی فیلمسازان و سریال سازان با حوزویان متخصص در بحث رسانه و فیلم می تواند گره گشای این مساله باشد.
نکته مهم دیگر ناظر به استفاده نابجا و موسیقی نامطلوب اثر است که باعث شده مخاطب به جای آن که جذب سریال شود، از آن دوری گزیند.
فیلمنامه ضعیف ملکوت در کنار عدم تسلط لازم کارگردان به کار خود در کنار سوژه تکراری و پرداخت غیرجذاب همگی دست به دست هم داده تا ملکوت آن چیزی نشود که شاید مخاطب تلویزیون و مدیران ارشد آن انتظارش را داشتند.
۳۱۳/۸
