به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب «سر سفره خدا» با موضوع آشنائی با معارف قرآن کریم به شیوه پرسش و پاسخ به قلم محمد علی محمدی به رشته تحریر درآمده است که در شماره های مختلف تقدیم نگاه شما خوبان خواهیم کرد.

* چه کنیم که مورد شفاعت امامان و شیعیان خوب قرار گیریم؟

در قیامت خدا به برخی از افراد اجازه می‌دهد که از گناه‌کاران شفاعت کنند؛ چنان که در آیه الکرسی می‌خوانیم: من ذا الذی یشفع عنده الا باذنه...؛ کیست که نزد او جز به فرمان او شفاعت کند. یعنی پیامبر (ص) و امام هم بدون اجازه خداوند نمی‌تواند از کسی شفاعت کند.

از طرفی شفاعت شوندگان هم باید شرایطی داشته باشند تا خوبان و مومنان واقعی بتوانند از آنها شفاعت کنند، برخی از این شرایط عبارتند از:

۱. ایمان به خدا.

۲. مسلمان بودن و اعتقاد به ولایت امامان معصوم.

۳. پیروی از امامان معصوم. کسی که به زبان بگوید امامان را دوست دارم و حتی در مجالس امامان نیز حاضر شود، و به طور عملی از امامان (علیه السلام) پیروی نکند مورد شفاعت نخواهد گرفت در حدیثی از همسر امام صادق (علیه السلام) می‌خوانیم: در آخرین لحظات عمر امام صادق (علیه السلام) آن حضرت از ما خواست که همه اقوام را دورش جمع کنیم. وقتی همه جمع شدند امام صادق (علیه السلام) فرمود: شفاعت ما اهل بیت به کسانی که نماز خودش را سبک بشمارد نمی‌رسد.

به طور کلی شرط دوست داشتن، عمل کردن به حرف‌های امامان (علیه السلام) است اگر بگویی پدرم را دوست دارم ولی هر چه او می‌گوید به گفته هایش گوش نکنی در واقع پدرت را دوست نداری.

* چرا می‌گویند باید از خدا ترسید، در حالی که خدا مهربان است؟

خدا مهربان‌ترین مهربانان است، ولی مهربان عادل. کسانی که از خدا می‌ترسند در واقع از عدل خدا می ترسند و به گفته شهید عزیز آیت الله مطهری: ذات خدا موجب ترس نیست و این که می‌گوید از خدا باید ترسید یعنی از قانون الهی باید ترسید، چنان‌که در دعا به خدا می‌گوییم: ای کسی که جز به فضل و احسان او امیدی نیست و ترسی از او جز به خاطر عدلش نیست... و انسانی که از عدالت می‌ترسد، در حقیقت از خودش می‌ترسد که در گذشته خطا کرده یا می‌ترسد در آینده به حقوق دیگران تجاوز کند.

خدا مثل رهبری عادل و مهربان است. که ملتش را دوست دارد، برای آنان تمام وسایل راحتی را فراهم می‌کند. حال اگر کسی بخواهد در این جامعه خوب و دوست داشتنی فساد کند؛ مثلا شیشه‌های مردم رابشکند، اموال مردم را بدزدد و ...! به نظر شما حاکم مهربان با چنین فرد خلاف کاری باید چگونه رفتار کند؟ نباید جلو را بگیرد و او را از تجاوز و ظلم به دیگران باز دارد؟ اگر حاکم مهربان به جای این که با دزد خلاف‌کار برخورد کند، هر بار به او آفرین بگوید و دست او را برای ظلم و ستم باز بگذارد آیا به سایر مردم ظلم نکرده است!؟

ترس از خدا هم جلوه‌ای از رحمت و مهربانی خداوند است. اگر مردم از عدالت خدا نمی ترسیدند، به یکدیگر ظلم می‌کردند، حقوق یک دیگر را پایمال می‌کردند و همیشه افراد ضعیف، محکوم و زیر دست و پای افراد زورمند و ظالم بودند.

حتی عذاب الهی و مجازات‌های خدا نیز جلوه‌ای از رحمت و مهربانی خدا است؛ یعنی هر چند ظاهر آن غضب است، ولی باطن آن رحمت است. مانند باغبانی که به خاطر علاقه به گل‌ها و درخت‌ها، شاخه‌های مزاحم و زیادی را می‌برد، تا بوته گل یا درخت به درستی تربیت شود و به رشد خودش ادامه دهد.

* فرق بین رحمان و رحیم چیست؟ مگر هر دو به معنای رحمت نیست؟

رحمان، رحمت عمومی خداوند در دنیااست که شامل حال همه مردم می‌شود، چه مومن باشند و چه کافر، حتی رحمت عمومی خداوند که رحمان نشان دهنده آن است، شامل گیاهان و حیوانات هم می‌شود. پس از آن جا که خداوند رحمان است، آب و هوا را آفریده، تا همگی از آن استفاده کنند و همه نعمت‌هایی که ما در دنیا شاهد آن هستیم از رحمت عمومی و رحمان بودن خداوند سرچشمه گفته است.

ولی رحیم، رحمت خاص خدا است که ویژه آخرت است و تنها شامل حال مومنان می‌شود. پس بهشت و نعمت‌های آن همگی از رحمت‌های خاص خداوند سرچشمه می‌گیرد که ویژه مومنان است و کافران از آن بهره‌ای ندارند.

بین رحمان و رحیم تفاوت‌های دیگری هم وجود دارد که برای آگاهی از این فرق‌ها می‌توانیم به جلد اول تفسیرهای قرآن، مراجعه می‌کنیم.