به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در قزوین، در این نوشتار به یکی از افتخارات دیار مینودری، یعنی عالمان همنشین این دیار با ائمه معصومین (علیهم السلام) اشاره شده است.

اصحاب قزوینی ائمه معصومین(علیهم السلام)

۱. داوود بن سلیمان غازی قزوینی

داوود بن سلیمان غازی قزوینی، کنیه ­ی وی «ابومحمد» از محدثان و فقیهان مشهور سده­­ی دوم هجری به شمار رفته و از صحابه و یاران خاص امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) محسوب می­گردد. (رضی الدین قزوینی، ضیافه الاخوان و هدیه الخلان، ۲۰۷).

داوود احادیث زیادی از امام رضا (علیه السلام) نقل کرده که به عنوان «مسند علی ابن موسی الرضا» نامیده شده است. برخی بر این باورند که شهرت داوود بن سلیمان قزوینی بیشتر از طریق روایت امام هشتم (علیه السلام) بوده است. (التدوین، ۳/۳) بنا به همین نوشته، امام رضا (علیه السلام) در سفری مخفیانه به قزوین آمده و در مدت توقف کوتاه خود در این شهر در منزل داوود بن سلیمان اقامت فرموده است. (همان، ۳/۳) در همین سفر، کودکی خردسال همراه امام رضا(علیه السلام) بوده، شاید دو یا سه ساله- بیمار شده، در قزوین وفات یافته و در مقبره­ای به خاک سپرده شده است. (التدوین، ۳/۴۲۸ به نقل از الارشاد). آن کودک همان امامزاده حسین(علیه السلام) است که قبر شریفش اکنون زیارتگاه عاشقان و دلدادگان اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است.

مقبره داوود بن سلیمان هم اکنون در خیایان نادری شهر قزوین، در مسجدی به نام «سوخته چنار» واقع شده است. این مسجد سابقا منزل داود بن سلیمان بوده و امام رضا(ع) در سفر به قزوین در منزل ایشان سکونت داشته اند و در کتیبه ی کنار مسجد نیز این واقعه گزارش شده است.

۲. ابو عبدالله قزوینی

ابو عبدالله قزوینی از یاران امام محمدباقر (علیه السلام) در اواخر سده اول یا در اوایل سده­ی دوم می زیسته است. گردآورندگان حدیث از وی با عنوان ابو عبدالله قزوینی، احادیث فراوانی با چند واسطه روایت کرده­اند. (رضی الدین قزوینی، ضیافه الاخوان و هدیه الخلان، ۲۰۷)

۳. ابو محمد قزوینی

بعید نیست که نام ایشان، ابو محمد عبدالله بن عمران بن شاپور قزوینی باشد؛ کسی که مجموعه­ی احادیثی به نام «صحیفه الرضا» را از داود بن سلیمان قزوینی از یاران و نزدیکان خاص امام رضا(علیه السلام) روایت کرده است. (التدوین، ۳/۲۳۳) با در نظر گرفتن مطلب فوق، ابو محمد با یک واسطه، راوی از طرف امام رضا (علیه السلام) می­باشد. وی معاصر با امام هشتم(ع) بوده و از محدثین سده سوم هجری است.

۴. احمد بن حاتم قزوینی

احمد بن حاتم قزوینی، فرزند حاتم بن ماهویه، و کنیه اش «ابوالحسن» است. از نامه­ای که وی برای امام هادی (علیه السلام) نگاشته و پاسخ آن را دریافت کرده است، مشخص می­شود مربوط به دهه­ی دوم هجری  است. از منابع معتبر، می­توان درک کرد که احمدبن حاتم نزد امام هادی (علیه السلام) از جایگاه و مرتبه ­ی والا و شایسته ­ای برخوردار بوده که بیانگر موقعیت حساس اجتماعی او در روزگار خود است. احمد بن حاتم ارادت ویژه­ای به امام (علیه السلام) داشت و نهایت سعی خود را برای دریافت حقیقت و حفظ ارتباط خود با امام به کار می­گرفت. با نوشتن نامه مشکلات خود را با امام در میان می­گذاشت. بخشی از نامه احمدبن حاتم: «به آن حضرت یعنی ابولحسن الثالث امام هادی (علیه السلام) نامه­ای نوشتم -برادرم نیز همین را نوشت- که معالم دینم را از چه شخصی فرا بگیرم؟ امام هادی (علیه السلام) در پاسخ آن دو نامه مرقوم فرمودند که آنچه را یاد کردید دانستم. شما بر دینتان بر شخصی اعتماد کنید که در محبت ما استوارتر و در امر ولایت و معرفت به ما پیشگام تر باشد. چنین کسانی به خواست خداوند متعال شما را بسنده خواهند بود. (رجال کشی، ۱/۵، وسایل الشیعه، ۲۷/۱۵۱)

۵. احمد بن عبدالله

احمد بن عبدالله از قدمای علمای امامیه است. در قرن دوم هجری می­زیسته و حسین بن سعید بن حماد اهوازی -که از راویان بزرگ امام رضا، امام جواد و امام هادی(علیهم السلام) به شمار می­رفت- از او نقل روایت کرده است. شیخ صدوق و برخی  دیگر از اصحاب حدیث به اسناد وی روایاتی نقل کرده­اند.

۶. ابو غانم قزوینی

ابو غانم قزوینی از یاران و خدمتگزاران امام حسن عسکری (علیه السلام) بود. شیخ صدوق (ره) روایتی نقل کرده است که این روایت ضمن آنکه میزان نزدیکی ابو غانم و صاحب سرّ بودن وی خدمت امام (علیه السلام) را بازگو می­کند، معاصر بودن با امام حسن عسکری (علیه السلام) را تایید می­کند. ابو غانم قزوینی روایت کرد و گفت: «برای امام حسن عسکری(علیه السلام) فرزندی به دنیا آمد که نام او را محمد نامیدند. امام کودک را روز سوم به همه صحابه خود نشان داد و فرمود: این کودک بعد از من صاحب شماست و شما در مقابل او وظیفه دارید. او قائمی است که همه به انتظار او گردن می­کشند تا زمانی که زمین از ظلم و جور انباشته گردد؛ وی خارج شود و زمین را پر از عدل و داد فرماید.» (اکمال الدین، ۲/۴۳۱)

۷. احمد بن حمدان قزوینی

احمد بن حمدان قزوینی از طایفه حمدانیون قزوین است که بیشتر آنان از دانشمندان و علمای قزوین به شمار می­آمدند. وی از بزرگان پیشینه دار اصحاب امامیه بوده و قسمتی از غیبت صغری را درک کرده است.

  آنچه از یادآوری این چهره های ماندگار بدست می­آید این است که حوزه های علمیه همواره در نشر معارف اهل بیت (علیهم السلام) در راستای دست­یابی جامعه­ی انسانی به حیات طیبه پیش گام بوده است. عالمان موفق گذشته با وجود خطرات جانی، خفقان حکومت ها، فقدان ابزار تبلیغی و اطلاع رسانی امروز، هویت درخشانی  در سایه­ی همنشینی با اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) از خود به جای گذاشته­اند. امروز هم عالمانی حقیقت بین و با هویت اسلامی و شیعی در تأسی به اهل بیت عصمت و طهارت و شناخت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تا آنجا پیش رفته اند که از ایشان به عنوان الگوهای تربیتی جامع یاد می شود. از جمله ی این باریافتگان به محضر شریف اهل بیت (ع)، می توان مرحوم آیت الله اراکی، مرحوم آیت الله بهجت و در قزوین آیت الله شیخ هاشم، آیت الله شیخ مجتبی و مرحوم آیت الله موسوی شالی را نام برد.

 به قلم:  حجت الاسلام والمسلمین حاج سید موسی ابراهیمی و حجت الاسلام علی اکبر حاجی محمدی

انتهای پیام