راهنمای اصطلاحات | ماتریالیسم به زبان ساده

به گزارش خبرگزاری حوزه، در دنیای امروز که اصطلاحات و مفاهیم علمی و تخصصی، بخش مهمی از گفت‌وگوها و محتوای رسانه‌ها را تشکیل می‌دهند، توضیح این واژه‌ها به زبان ساده و روان اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است تا همه بتوانند معنا و پیام آن‌ها را به راحتی درک کنند.

تعریف ساده ماتریالیست

ماتریالیسم یا مادی‌گرایی یک نگاه خاص به زندگی و جهان است. کسی که ماتریالیست است، معتقد است که تنها چیزی که واقعاً وجود دارد، همین دنیای فیزیکی و مادی است که می‌توانیم ببینیم، لمس کنیم و تجربه کنیم.

از نظر این افراد، همه چیز از افکار و احساسات گرفته تا هوشیاری و آگاهی نتیجه فرآیندهای مادی و فیزیکی هستند.

به زبان ساده‌تر، اگر چیزی قابل لمس، اندازه‌گیری یا مشاهده نباشد، واقعیت ندارد یا حداقل اهمیت چندانی ندارد.

البته ماتریالیسم دو معنی متفاوت دارد. یکی همین نگاه فلسفی است که گفتیم، و دیگری به سبک زندگی افرادی اشاره دارد که تمام تمرکزشان روی کسب اموال و ثروت است.

کسی که در زندگی روزمره فقط به پول، خرید کردن و داشتن وسایل گران‌قیمت فکر می‌کند، هم ماتریالیست نامیده می‌شود. این دو معنی گاهی به هم گره می‌خورند، اما لزوماً یکی نیستند.

ریشه: از فلسفه باستان تا دنیای امروز

ماتریالیسم ریشه در فلسفه باستان دارد. در یونان قدیم، فیلسوفانی مثل دموکریتوس معتقد بودن که همه چیز از اتم‌های کوچکی ساخته شده که قابل تقسیم نیستند.

آن‌ها می‌گفتند حتی روح و فکر انسان هم از این ذرات مادی تشکیل شده‌اند. این ایده در طول تاریخ تکامل پیدا کرد و در قرن هفدهم و هجدهم میلادی، با رشد علم و فیزیک نیوتنی، قوت بیشتری گرفت.

کارل مارکس در قرن نوزدهم، ماتریالیسم را به حوزه اجتماع و اقتصاد کشاند و گفت که همه روابط انسانی، فرهنگ، هنر و حتی دین، برآمده از شرایط مادی و اقتصادی جامعه هستند. او معتقد بود که تاریخ بشر داستان تقابل طبقات اجتماعی بر سر منابع مادی است.

از طرف دیگر، در دنیای مدرن، جامعه مصرفی و تبلیغات بی‌وقفه باعث شده که ماتریالیسم به معنای دوم - یعنی دوست داشتن اموال و ثروت - به یک پدیده فراگیر تبدیل شود.

معایب: قیمتی که می‌پردازیم

ماتریالیسم به هر دو معنایش، مشکلاتی به همراه دارد. از نظر فلسفی، وقتی فقط به مواد و فیزیک نگاه می‌کنیم، بخش‌های مهمی از تجربه انسانی را نادیده می‌گیریم.

احساسات عمیق، معنا، ارزش‌های اخلاقی و تجربیات معنوی را نمی‌توان فقط با فرمول‌های شیمیایی توضیح داد.

این نگاه می‌تواند زندگی را تهی و بی‌معنا جلوه دهد و انسان را به یک ماشین پیچیده تقلیل بدهد.

از سوی دیگر، ماتریالیسم در زندگی روزمره هم بهای سنگینی دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که خوشبختی‌شان را در خرید و مالکیت اشیا می‌جویند، معمولاً کمتر احساس رضایت می‌کنند.

این افراد در چرخه‌ای گیر می‌افتند که همیشه به دنبال چیز بعدی هستند و هیچ‌وقت سیر نمی‌شوند.

علاوه بر این، تمرکز بیش از حد روی اموال، روابط انسانی را آسیب می‌زند و باعث می‌شود چیزهای ارزشمندتری مثل دوستی، عشق، خلاقیت و رشد شخصی کنار گذاشته شوند.