پردازش فقهی موضوعات و مسایل نوپدید، پیشینه‌ای به قدمت تاریخ فقه دارد، نگاهی از این منظر به احادیث و متون ناظر به مباحث این دانش دیرینه دینی، گزاره‌هایی را پیش ما می‌نهد که گویا گمشده‌ها یا ناگفته‌های علم فقه است که اهل‌بیت علیهم‌السلام یا سلسله بلافصل فقیهان شیعه بدان پرداخته‌اند.
از این منظر باید نظام دانش فقه را نگاه‌دار به جامعه عصری خویش از سویی و ساختاردار برای پاسخ‌گویی به نیازهای نوآمد از سوی دیگر دانست.
زمین و زمانه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم را به درست دهکده جهانی ارتباطات نام نهاده‌اند و این یعنی حذف فاصله‌ها، تبادل بی‌مرز اطلاعات، پیدایش پرگستره پرسش‌ها و گسترش کرانه‌های دانش بشر؛ بر این روی می‌توان و باید این انفجار جهانی را فصل و فرصتی فاخر برای بذل و جهد و اجتهاد شمرد که بر آیند آن، بالندگی علوم اسلامی گردد.
حوزه بُرنای امروز که صدها فقیه را در دامان علمی خود پروریده و پویش متناظر به نیازهای روز دارد، شایسته است با نگاهی دقیق به داشته‌های خویش و ضرورت‌های زمانی و فرازمانی در افق ملی و جهانی، تدبیری اتخاذ نماید تا با بهره از اصول سدید و قواعد قویم فقه جواهری موضوعات نوظهور را که گاه در گذشته نبوده یا بوده اما به گستره و فراگیری این روزگار نبوده را استقراء و احصاء نموده و با تدوین ابواب فقهی جدید و اضافه فقه به علوم دیگر، هم‌چون ارتباطات، تربیت، مدیریت، حکومت، سیاست، پزشکی و... ساحات آموزشی فراخ و فاخری برای رشد دانش و اندیشه فقهی ایجاد نماید و بدین‌گونه تعالی درونی و نیز تعامل علمی با جامعه هم‌عصر را رقم زند.
فقه‌اندیشان، اعتقاد و اذعان دارند که مبانی و قواعد فقه مضاف چیزی جز فقه اصیل جواهری نیست، زیرا فقیه با نگاه به نیازهای روز، شناسایی موضوعات و مسایل جدید، تجمیع مسایل پراکنده در ابواب مختلف، تفقه و پردازش عصری و ایجاد ابواب نوین فقهی، گامی مبارک برای پاسخ ساختارمند فقه به نیازهای امروز و فردا برمی‌دارد.
در سال‌های اخیر دروس فقه مضاف با نظر زعمای معظم حوزه، به‌ویژه رهبر مکرم انقلاب، شروع و شکوفایی مناسبی را شاهد بوده و شنیده‌ها حاکی از توسعه این میدان نوین علمی با رویکرد مدیریت جدید حوزه است.
امید آن‌که با تدبیر و تعمقی که در مدیران محترم مشهود است، با نیازشناسی فقهی جامعه جهانی، مهندسی این دروس و نظام‌دهی کلان به آن‌‌ها، گامی گران و ماندگار را در نگاه فزون‌تر فقه شیعه به عرصه‌های نوپدید و نو پیدا شاهد باشیم.
«چنین باد»
حسن مولایی
