خبرگزاری «حوزه» بخش سیزدهم سلسله یادداشت های روند تحصیلی در حوزه را به قلم حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی مروجی طبسی منتشر می کند.

* اهداف سطح دو حوزه و کتاب های درسیِ آن

به پایه های هفتم تا نهم حوزه، «سطح دو» گفته می شود. این دوره نسبتاً پرفشار که لایه زیرین و مرحلۀ عمیق تر دانش های فراگرفته شده در سطح اول است، طلبه را به مشاهدۀ دقیق و موشکافانه پژوهش های فقهی- اصولی عالمان بزرگ دین در سطح پیشرفته وامی دارد.

این دقت نظر در آثار فقهای نامدار از آن روست که ظرافت های فن اجتهاد و استنباط در ذهن طلبه تصویربرداری شود و در یک کارگاه فقهی – اصولی از نزدیک بررسی های فقهی فقهای بزرگ را مشاهده نماید و در این کارگاه با روش و مراحل مختلف استنباط احکام (مراجعه به منابع، بررسی سند و دلالت، رفع تعارض ها و..) آشنا گردد.

اهداف کلی این دوره همانند مرحلۀ قبل است. ولی آن چه این دوره را از جهت اهمیت نسبت به مرحلۀ پیشین متمایز می سازد این است که منابع فقه و اصول سطح دو، تمام استدلالی است و به تفصیل ادله را بحث و بررسی می کند. از این رو آموختن و تمرین ضوابط استخراج «سخن دین» و «پیام وحی» از منابع آن به صورت جدی تری دنبال می شود.

* دروس پایه هفتم

اصول 1و2؛ رسائل شیخ انصاری (ره) از ابتدا تا اول شبهه وجوبیه.

فقه 1و2؛ ابتدای مکاسب محرّمه تا تنبیهات معاطات.

تفسیر؛ جوامع الجامع، سوره توبه.

عقاید؛ محاضرات فی الإلهِیات از ابتدا تا اول نبوت.

فلسفه؛ بدایۀ الحکمۀ از ابتدا تا المرحلۀ الثانیۀ عشر.

* دروس پایه هشتم

اصول 1و2؛ رسائل، ابتدای شبهه وجوبیه تا آخر کتاب.

فقه 3؛ مکاسب، ابتدای تنبیهات معاطات تا القول فی الإجازۀ و الرد.

عقاید؛ محاضرت فی الإلهِیات اول بحث نبوت تا آخر کتاب.

تفسیر؛ جوامع الجامع، سوره یوسف و رعد.

رجال؛ کلیات فی علم الرجال از ابتدا تا مشایخ الثقات.

* دروس پایه نهم

اصول 1و2؛ کفایه آخوند خراسانی از ابتدا تا اول مطلق و مقید.

فقه 4و5؛ مکاسب از شرایط العِوضین تا خیار رؤیت.

تفسیر؛ المیزان، سوره اسراء.

فلسفه؛ نهایۀ الحکمۀ از ابتدا تا المرحۀ السابعۀ (الفصل الرابع)

رجال؛ از اول مشایخ الثقات تا آخر کتاب.

* دروس اصلی سطح دو

فقه و اصول از دروس اصلی این مرحله به شمار می رود. در این مقطع تحصیلی سفر پربار علمیِ ما با دو استوانه بزرگ «فقه و اصول شیخ انصاری (ره) و محقق خراسانی (ره)» آغاز می شود. در این سفر نسبتاً طولانی از اندیشه های فقهی اصولی این دو شخصیت فرهیخته و والامقام در میراث ماندگارشان؛ مکاسب، فرائد و کفایۀ خوشه چینی نموده، با مشاهدۀ ظرافت های اجتهاد و استنباط در این سه کتاب ارزشمند، عملاً فرآیند فقه و اجتهاد را تمرین می کنیم.